سلامت روان در دوران قرنطینه کرونا
این روزا خیلیامون هشتگ میزنیم
#در_خانه_بمانیم #درخانه_میمانیم #در_خانه_میمانیم_تا_کرونا_را_شکست_دهیم و ...
اما به سلامت روانمون تو این روزا فکر کردیم؟
طبق خبرهایی که اواخر اسفند ماه بعد از تموم شدن قرنطینه در چین اعلام شد، آمار طلاق ها در این کشور به شدت افزایش پیدا کرده و خیلی ها دلیلش رو قرنطینه اجباری زن و شوهرا می دونن.
چقدر ممکنه این اتفاق برای ایرانیا بیفته؟
چقدر احتمال افزایش خودکشی وجود داره؟
چقدر احتمال داره دچار افسردگی بشیم؟
امروز که 40 روز از قرنطینه اختیاری! ما تو ایران میگذره، چقدر نسبت به قبل پرخاشگر شدیم؟ یا تغییری نکردیم؟
قطعا برای حل مشکل کرونا باید #درخانه_بمانیم ! اما چه راهکاری داریم که این در خانه ماندن، آسیب های روانی بزرگتری رو بعد از کرونا به جا نذاره؟
شاید تو شوخی های اینستاگرامی، کلیپ ها و دابسمش های دعواهای خانوادگی به خصوص زن و شوهری رو دیده باشیم. اما واقعیت اینه که اینا اجتناب ناپذیرن و برای هر خانواده ای ممکنه پیش بیاد. به خصوص وقتی همه در یک محیط بسته کنار همدیگه نشستیم و مجبوریم با سلایق هم کنار بیایم.
مهم این نیست که چقدر اختلاف تو یه خانواده وجود داره. مهم مدیریت این اختلافاته.
(یه پرانتز باز کنم بین صحبت هام که اصلا قصدم شعار دادن توصیه به صبر و خویشتن داری و کظم غیظ نیست. که صد البته این صفات خیلی هم مفید و درستن ولی نه وقتی که زیرساختش آماده نیست.
فکر کنید من نوعی که هنوز نمی تونم ارتباط درست برقرار کنم، هنوز بلد نیستم به سلیقه دیگران احترام بذارم، تو خونه کلافه شدم و می خوام به همه فحش بدم، بعد یکی میاد بهم میگه صبر کن همه چی درست میشه، خب آدم دلش می خواد این نصاح (؟ نصیحت کننده 
) محترم رو با چوب دنبال کنه. پس دنبال اینم که راهکار واقعی متناسب با ویژگی های شخصیتی خودمون پیدا کنیم.)
من متخصص روان و سلامت اون نیستم، ولی چیزی که به ذهنم میرسه اینه که مدیریت سلامت روان خودم، در سه حوزه باید انجام بشه.
اول مدیریت سلامت روان در بعد شخصی
دوم مدیریت سلامت روان در بعد خانواده
و سوم مدیریت سلامت روان در بعد اجتماعی که این مورد خودش به دو دسته اجتماعی فضای واقعی و اجتماعی فضای مجازی تقسیم میشه
مدیریت سلامت روان در بعد شخصی
اولین مرحله حفظ سلامت روان خودمه. و اولین قدم برای درست کردن هر چیزی، پرهیز از خراب کننده های اونه. پس اول سعی می کنم از چیزهایی که حالمو بد می کنن دوری کنم.
مثلا من از رکود و مدام تو اینستا چرخیدن و هیچ کاری نکردن حالم خیلی خراب میشه و مواقعی که این کار رو کردم، بعد از اون، شرایط روحی بدی داشتم. از این لحاظ که کار مفیدی انجام ندادم و وقتمو تلف کردم.
یا وقتی زیاد می خوابم همون حس رکود دوباره میاد سراغم.
یا اگه محیط اطرافم به هم ریخته باشه ذهنمم به هم ریخته میشه.
و ...
اما با چی حالم خوب میشه؟
باز هم مثلا من با یاد گرفتن یا ساختن یه چیز جدید حالم خوب میشه.
با حرف زدن با دوستای قدیمی هیجان زده میشم.
با گوش دادن آهنگای خوب آروم میشم.
با کتاب خوندن و فیلم خوب دیدن حس بزرگ تر شدن بهم دست میده.
با کمک کردن به بقیه (مثلا جواب دادن سوالای ریاضی کسایی که به صورت مجازی ازم می پرسن) حس مفید بودن می کنم.
و ....
واضحه که باید چیکار کنم. کارهایی که حالمو بد می کنن به حداقل برسونم و کارهایی که حالمو خوب می کنن به حداکثر.
اما قبل از این باید خودمو بشناسم. بدونم با چی حالم خوب میشه و با چی بد.
فکر کردن و شناسایی خودم از همه چی مهمتره. و اگه حال دارم همه اینا رو بنویسم که هم تثبیت بشه تو ذهنم و هم بعدها بتونم خودم رو مقایسه کنم که چی بودم و چی شدم و روند رشدم چطوریه.
مدیریت سلامت روان در بعد خانواده
برای سلامت روان در خانواده باید چیکار کنم؟
کسایی که سن و سالی ازشون گذشته و بچه ها و نوجوونا، شاید به اندازه ما صبر نداشته باشن. پس حواسمون بیشتر بهشون باشه. به خصوص بچه ها که درک درستی از شرایط ندارن و شخصیتشون شکل نگرفته. بنابراین بیشتر در معرض خطرن.
از گیر دادن و در معرض گیر قرار گرفتن جدا خودداری کنم.
مدام شبکه خبر روشن بودن، هم حال خودمو خراب می کنه هم بقیه رو.
بلند خوندن خبرهای تلگرام و اینستاگرام و بحث های سیاسی پیراموش حالمو بد می کنه.
در عوض کارهای گروهی با اعضای خانواده انجام دادن حالمو خوب می کنه. مثل تجربه های جدید آسپزی. مثل بازی های ساده اسم فامیل و حدس زدن و ...
تعمیر کردن وسایلی که دارن دورریز میشن با کمک خانواده حالمو خوب می کنه.
و ...
پس مثل پاراگراف قبل، می نویسم چیا حالمو خوب می کنن و چیا بد و بعد سعی می کنم حال خوب کنا رو زیاد کنم و حال بد کنا رو کم.
مدیریت سلامت روان در بعد اجتماع
که یه بعد فضای مجازی داره یه فضای واقعی.
تو هر دو فضا انتشار خبرهای دروغ و شایعه، حال خراب کنه. بحث های بی نتیجه و توهم توطئه زدن و دنبال مقصر خیالی گشتن، حالمو خراب می کنه.
با این حال کمک کردن به هر نوعی به مردم حالمو خوب می کنه.
انتشار کمک های بقیه حالمو خوب می کنه.
به خصوص در فضای مجازی که این روزا بیشتر از فضای واقعی، درگیرش هستیم.
اما چطوری شروع کنم؟
همه موارد بالا رو پیدا کنم، بنویسم، دسته بندی کنم و برنامه بریزم واسه انجامشون.
مثلا قبل از ظهر یه کار اجتماعی کنم مثل کمک کردن به بقیه. ظهر تا شب به کارهای خودم برسم. شب دورهمی خانوادگی و بازی و ...
روز بعدش این و این و این ...
و ...
کارهایی که هر روز باید انجامشون بدم
تغذیه
اصول تغذیه ای هم این روزا خیلی بهم می خورن. به قول اون جوکه، چند تا وعده غذایی جدید کشف کردیم. مثل شامونه، صبحوناهار، ناصرونه و ...
هرچی وعده های غذایی سر وقت و مرتب و با مواد غذایی مناسب باشن، جسممون و به تبع اون روحمون آروم تره.
یه سری ویتامین ها هم تاثیر به سزایی در حال روحی دارن. مثل ویتامین دی. پزشک نیستم و نمی دونم چطور باید مصرف کرد. ولی اگه کسی رو می شناسین که بلده، ازش سوال کنید و راهنمایی بگیرید.
دمنوش ها رو هم فراموش نکنید. گل گاو زبون، بهارنارنج، به لیمو از بهترین ترکیبات آرامبخشی هستن که به شخصه خیلی استفاده میکنم ازشون.
خواب
اینم همون معضل همیشگی که خودم درگیرشم و باید یه کار جدی بکنم.
هورمون های بدن با دیرخوابیدن دچار اختلال های اساسی میشن و علاوه بر جسم، روی روح اثرات جبران ناپذیری میذارن.
چون خودم زیادی درگیرشم، ترجیح میدم اول عمل کنم بعد بیام توصیه کنم. ولی یکی از چیزهایی که می خوام امتحان کنم، مدیتیشن قبل از خوابه.
ورزش
هم واسه اینکه بعد کرونا بتونیم از در خونه بیرون بریم، هم واسه سلامتی جسمون و هم سلامتی روح، هر روز یه ربع بیست دقیقه حداقل ورزش کنیم. اصلا برقصیم تو خونه.
معنویت
می دونم یکی هست که تو این روزا هم بیداره و حواسش بهم هست؟
هر روز باهاش حرف بزنم، عین یه دوست، یه رفیق، یه مادر، یه همسر، بیشتر از همشون مهربونه و مشتاق شنیدن حرفام. این کار غیر از اینکه دلگرمیه، یادم میندازه کجای دنیام و چقدر لازمه نگران باشم یا نباشم.
میشه حتی قرار گذاشت باهاش. مثلا من هر روز یه عکس نوشته حال خوب کن درست می کنم که بقیه حالشون خوب شه، فقط به خاطر تو. یا مثلا هر روز صبح آسانسور و کلیدهای برق ساختمون رو با یه ظرف کوچیک آب و وایتکس ضدعفونی می کنم فقط به خاطر تو. یا مثلا هر شب یه ربع باهات حرف میزنم. فقط با خودت، نه اینکه با تو حرف بزنم و ذهنم هرجای دیگه ای باشه. به همین آسونی میشه، سختش نکنیم.
این چند مورد رو هر چقدر هم از حس خوبشون بگیم تا تجربه اش نکرده باشیم، نمی تونیم به معنای واقعی درکشون کنیم.
حرف آخر
در آخر فرصت بذاریم برای سلامتی روحمون. مطالعه کنیم. حرف بزنیم. در این باره اطلاع رسانی کنیم. به همدیگه فحش ندیم که چرا تو خونه نموندین، آگاهشون کنیم و راهکار بدیم برای تو خونه موندنشون.
و خیلی خیلی خیلی زیاد مراقب روح خودمون، بچه ها، نوجوونا و آدمای مسن اطرافمون باشیم.
و صد البته سعی می کنم از این فرصت نهایت استفاده رو بکنم تا روزهای عقب افتاده گذشته رو جبران کنم. کارهایی که همیشه دلم می خواست انجامشون بدم اما بهونه وقت نداشتن نمی ذاشت.
